Giếng Cổ Chămpa Cù Lao Chàm

Giếng Cổ Cù Lao Chàm mang đặc trưng của Giếng Cổ Chămpa. Là một trong những di tích lịch sử lâu đời nhất ở trên đảo Cù Lao Chàm, Giếng Cổ Chămpa là điểm đến thu hút hàng triệu du khách đến tham quan và khám phá. Đây không đơn giản là 1 điểm đến hấp dẫn, mà còn có nhiều câu chuyện truyền thuyết được người dân địa phương lưu truyền qua nhiều đời.

Di tích Giếng Cổ Chămpa Cù Lao Chàm

Giếng cổ này là một trong những di tích còn sót lại của người Chăm Pa trên đảo Cù Lao Chàm. Theo các cụ cao niên sinh sống trên đảo, Cù Lao Chàm xưa chủ yếu là người Chămpa sinh sống. Người Chămpa xưa, vốn hết sức nổi tiếng trong việc phát hiện mạch nước ngầm, cũng là những người hết sức kỹ lưỡng trong việc đào giếng. Giếng Cổ Xóm Cấm đã được xếp hạng là di tích quốc gia vào năm 2006.

Nước từ Giếng Cổ Cù Lao Chàm chửa say sóng

Theo kinh nghiệm của người dân đảo thì nước Giếng Xóm Cấm cực kỳ hiệu nghiệm khi giải chứng bệnh say sóng. Nếu người nào đi từ đất liền ra Cù Lao chàm bị say sóng thì lấy nước Giếng Xóm Cấm nấu với lá rừng của Cù Lao Chàm (chỉ người dân địa phương mới nhận biết và thường hái loại lá này) uống vào là hết say sóng. Vì vậy, đối với người dân trên đảo, giếng cổ Chăm-pa còn là biểu tượng của sức khỏe. Giếng cổ Xóm Cấm là di tích không thể thiếu trong hành trình tham quan tour Cù Lao Chàm 1 ngày 

Quá trình xây dựng và kiến trúc Giếng Cổ Chămpa

Giếng được xây dựng cách đây khoảng 200 năm, với bốn bề là biển, nhưng đây là nguồn nước ngọt duy nhất trên đảo không bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. Điều kỳ lạ là nhiều người dân trên đảo đã thử đào giếng ở những vị trí khác nhau nhưng đều không thể nào tìm được mạch nước ngọt. Bằng kinh nghiệm của người dân trên đảo, họ đã tìm ra mạch nước ngọt giữa biển, đào đúng độ sâu và khơi thông nó. Đáng nói, mạch nước này luôn đầy quanh năm với nguồn nước ngọt dồi dào. Gạch được họ xếp chồng khít lên nhau mà không cần dùng vữa kết dính, tạo ra các kẽ hở để nước từ trong lòng đất chảy vào giếng thể hiện trình độ tay nghề cao. Kỹ thuật xây dựng giếng là nguồn tư liệu quan trọng góp phần làm rõ thêm kỹ thuật xây dựng Giếng Chăm ở Hội An cũng như sự kế thừa kinh nghiệm xây dựng giếng của cư dân Việt tại đảo. Mặc dù chưa xác định được chính xác niên đại của Giếng Cổ, song qua so sánh đối chiếu với các kiểu giếng Chăm khác ở Hội An và vùng lân cận cũng như thông tin từ các nguồn tư liệu cổ thì các nhà chuyên môn cho rằng Giếng Xóm Cấm có thể đã được xây dựng cách đây khoảng trên 200 năm. Giếng Cổ Cù Lao Chàm mang đặc trưng của giếng Chămpa cổ. Với kiểu hình ống tròn, thành giếng hình tròn, nền giếng hình vuông. Ở mỗi góc có một chậu vuông và diện tích khuôn viên của Giếng là 15m2. Đường kính miệng giếng là khoảng 1,2m độ sâu từ miệng giếng đến đáy giếng khoảng 5m. Lòng giếng xây gạch tô vữa vôi, được xây theo kiểu “vành khăn”. Tuy nhiên, trải qua quá trình sử dụng hàng trăm năm, người dân nơi đây đã cải tạo lại nền giếng và xây thêm gạch vữa xi măng lên thành giếng nên đã phần nào làm biến đổi cấu trúc.

Giếng Cổ điểm tham quan thu hút rất nhiều du khách 

Giếng Cổ đã đón hàng triệu lượt khách đến đây tham quan, rất nhiều du khách đã thưởng thức nước ngọt mát lành của Giếng Cổ. Nhiều du khách còn xin mang một ít nước giếng về tặng cho người thân và gia đình như một món quà. Với di tích này cùng với đời sống của người dân nơi đây, du khách có thể cảm nhận được nền văn hóa đương đại kết hợp hài hòa cùng với văn hóa Chămpa và văn hóa cổ xưa của người Việt Nam.