Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm là món ăn vô cùng dân dã và mộc mạc nhưng không biết từ bao giờ bánh ít lá gai đã trở thành đặc sản của mảnh đất nơi đây. Nhắc đến đặc sản Cù Lao Chàm, bên cạnh các loại Mực một nắng, Cua đá, Bào ngư, Rau rừng, Yến sào… Người ta không thể không nhắc đến bánh ít lá gai. Ngày xưa bánh ít lá gai Cù Lao Chàm chỉ xuất hiện trong các dịp hội, và ngày tết cổ truyền trên đảo. Ngày nay, du khách gần xa tham gia tour ghép Cù Lao Chàm đều được thưởng thức món này trong thực đơn ăn trưa tại nhà hàng trên đảo. Để có những cái bánh ít lá gai thơm ngon, mềm dẻo phải trải qua nhiều công đoạn đòi hỏi người làm bánh cần tỉ mỉ, khéo léo trong từng công đoạn. 

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm giá bao nhiêu?

Sở dĩ nói bánh ít lá gai Cù Lao Chàm là đặc sản bình dị, dân giã bởi một phần là vì các nguyên liệu làm bánh hết sức đơn giản, một phần là vì mức giá cực kỳ bình dân. Mỗi chiếc bánh ít lá gai thơm ngon thường được bán với giá từ 1.500 – 2.000đ. Thông thường họ sẽ bán theo gói chục cái (10 cái). Do giá rẻ, hợp túi tiền nên du khách hầu như không ai mua chục cái mà từ vài chục cái đến cả trăm cái, thậm chí hơn.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có gì ngon?

Nếu ai đã từng thử rồi sẽ biết, bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có hương vị rất riêng, không lẫn vào đâu được. Khi nếm thử có vị ngọt thai, danh dai dai từ lớp vỏ bánh, ăn sâu vào bên trong là phần nhân đậu xanh đầy ắp, bùi bùi. Đặc biệt rất thơm mùi lá gai (thành phần khiến cho chiếc bánh có màu đen). Chỉ chừng ấy nguyên liệu thôi, đơn giản nhưng khi hòa quyện lại với nhau đã tạo nên một tổng thể hài hòa khiến ai ăn một cái rồi lại muốn ăn thêm nhiều cái nữa. Quan trọng là dù ngọt và dẻo nhưng bạn sẽ không bao giờ thấy ngán. Khác hẳn với những thứ bánh ngọt khác.

Cách làm bánh ít lá gai của người dân trên đảo Cù Lao Chàm

+ Chọn và sơ chế lá gai

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm thì chắc chắn phải có lá gai rồi. Lá gai dùng làm bánh, người ta phải chọn loại lá tươi, không được quá non cũng không được quá già. Người dân trên đảo phải vào tận trong rừng mới tìm được những lá ưng ý. Lá gai sau khi hái về sẽ tước bỏ sóng lá, rửa sạch rồi để ráo và mang đi luộc chín. Theo bí quyết làm bánh của người dân trên đảo thì đun nước luộc lá gai phải dùng rơm thì mới có mùi khói đồng. Mùi khói len vào lá giúp chiếc bánh mang đậm hương vị quê nhà hơn. Sau khí lá chín mềm thì bớt ram để nguội cho thật ráo nước. Dùng cối hoặc máy xay nhuyễn. Lá gai càng nhuyễn thì màu bánh càng xanh đen đẹp và bánh càng ngon.

+ Chế biến bột bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Khâu này rất quan trọng vì nó quyết định đến độ ngon của bánh ít lá gai Cù Lao Chàm. Trộn bột bếp (loại bột nếp lúa mới, thơm và dẻo) với hỗn hợp lá gai đã giã mịn. Phải trộn thật kỹ và đều, bởi nếu bột bị lợn cợn thì vỏ bánh sẽ không mịn. Sau khi pha bột, lá gai, nước và đường theo tỉ lệ phù hợp. Người ta sẽ nhồi kỹ thêm một lần nữa để tạo thành hỗn hợp thật mịn và bóng.

+ Nhân bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Tiếp theo trong cách làm bánh lá gai tươi là phần nhân bánh. Nguyên liệu chủ yếu là đậu xanh. Đậu xanh đãi vỏ, rửa sạch rồi hấp chín. Đậu chín thì giã mịn và cho đường vào quyết nhuyễn. Để nguội sau đó vo thành từng viên tròn đều nhau. Để tạo thêm sự hấp dẫn và sự khác biệt cho bánh ít lá gai Cù Lao Chàm. Người ra còn cho thêm cả dừa bào sợi. Dừa sẽ nhúng qua nước sôi để ráo nước cho bớt dầu, thêm ít giọt dầu hoa bưởi vào trộn chung với đậu xanh.

+ Gói bánh ít lá gai

Lá chuối dùng để gói bánh là lá chuối sứ/chuối sát vì có độ mềm dẻo và có màu xanh đẹp mắt sau khi hấp chín. Trên đảo cũng có lá chuối này nhưng vì sản xuất nhiều bánh không đủ nên phải mua từ đất liền thêm. Tiếp theo chia bột bánh thành những viên đều nhau, dùng tay dàn mỏng và cho viên nhân đậu xanh vào giữa, vo tròn lại. Lót 2 miếng lá chuối 2 đầu nằm ngược nhau. Cho viên bánh vào và dùng tay gấp các mép lại sao cho thật gọn. Chỉ cần khéo léo một chút là có những chiếc bánh hình tháp xinh xắn.

+ Hấp bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Sau khi gói hết số bánh sẽ đặt bánh vào vĩ tre rồi cho vào nồi hấp cách thủy từ 30 – 45 phút là bánh chín (tùy vào mức độ lửa). Vớt ra để ráo là đã có thể dùng được ngay. Nhưng để bánh chín đều, không bị sống hay nhão quá thì bánh phải được xếp thưa, không quá hai chồng. Trong quá trình hấp cũng không được mở nắp vung thường xuyên sẽ làm mất hơi.